مکان یابی پارکینگ های طبقاتی در شهر قم با استفاده از روش تحلیل چندمعیاره anp

افزایش جمعیت و توسعه شهرها، استفاده ی روز افزون از خودروها و در نتیجه افزایش تعداد خودروهای شخصی، و نیز عرض کم خیابان ها و کمبود عرضه ی فضای پارک حاشیه ای به ویژه در بخش های مرکزی شهر، مشکلات فراوانی را برای شهرهای بزرگ و پرجمعیت در پی داشته است. مکان یابی پارکینگ های طبقاتی که با اشغال زمین کمتر، ظرفیت پارک بالایی دارند، از ضرورت های برنامه ریزی شهری و ترافیک شهرهای بزرگ می-باشد. هدف این تحقیق، تعیین، وزن دهی و اولویت بندی معیارهای موثر در مکان یابی پارکینگ های طبقاتی در چارچوب اصول و نظریه های برنامه ریزی کاربری زمین شهری و برنامه ریزی حمل و نقل و ترافیک، و در نهایت ارائه طرح جانمایی پارکینگ های طبقاتی در محدوده ی مورد مطالعه یعنی شهر قم می باشد. بنابراین، ابتدا، با در نظر گرفتن اصول و ضابطه های برنامه ریزی کاربری زمین شهری و برنامه ریزی حمل و نقل و ترافیک و نیز با توجه به ویژگی های شهر قم، 3 معیار و 14 زیرمعیار برای مکان یابی پارکینگ های طبقاتی انتخاب شدند. روش استفاده شده در این تحقیق برای وزن دهی و اولویت بندی معیارها و زیرمعیارهای مکان یابی، فرآیند تحلیل شبکه ای (anp) با استفاده از منطق فازی است. روش فازی به کارگرفته شده، روش قضاوت های زبانی فازی (fuzzy linprera) می باشد. روش anp فازی که از راه تلفیق روش anp با روش قضاوت های زبانی فازی به دست می آید، روشی جدید برای وزن دهی معیارها و زیرمعیارهای مکان یابی کاربری های شهری به ویژه پارکینگ های طبقاتی است. از ویژگی های این روش، کاهش قابل ملاحظه ی تعداد مقایسه های زوجی و نیز اطمینان از سازگاری مدل می باشد. پس از جمع آوری داده های مورد نیاز از راه پرسش نامه و محاسبه ی وزن نهایی معیارها، اولویت و در نتیجه اهمیت آن ها بدین ترتیب مشخص شد: معیارهای «نزدیکی به مرکزهای جذب سفر» و «دسترسی» با تفاوت اندکی در رده های اول و دوم و معیار «ویژگی های قطعه» در رده ی سوم قرار گرفت. برای تهیه ی نقشه های تحلیلی مورد نیاز از سیستم-های اطلاعات جغرافیایی (gis) بهره گرفته شد. استفاده از این سیستم ها به دلیل تسهیلاتی که در تحلیل و بررسی همزمان داده های مختلف از منابع گوناگون و با ساختارهای متفاوت ایجاد می کنند، در حل مسأله های بهینه سازی چندمعیاری می تواند بسیار راهگشا باشد. درنهایت با اعمال وزن نهایی زیرمعیارها در لایه های متناظرشان و همپوشانی لایه ها، مکان های برگزیده ی نهایی انتخاب شده، طرح پیشنهادی جانمایی پارکینگ های طبقاتی در شهر قم، که هدف نهایی تحقیق بوده است، ارائه شد. کلید واژه ها: مکان یابی، پارکینگ طبقاتی، فرآیند تحلیل شبکه ای، روش قضاوت های زبانی فازی، سیستم اطلاعات جغرافیایی